Aleo vera
• Halk arasında sarısabır otu olarak bilinmektedir. Ana vatanı Afrika’dır, Türkiye’de Demre civarında bulunmaktadır.
• Oral kullanımdan ziyade topikal kullanım için uygundur. Yanıklar, iyileşmeyen deri lezyonları, sedef hastalığı, radyasyon dermatitinin önlenmesinde ve tedavisinde etkindir.
• Topikal olarak kozmetik sanayiinde de kullanılmaktadır.
• Türkiye’de oral sıvı formu, bir Alman ve bir Amerikan firması tarafından özellikle kanser hastalarına mağaza dışı mümessillerle pazarlama yöntemi ile satılmaktadır.
• Kemoterapi esnasında kesinlikle alınmaması gerektiği bizzat Alman firması yetkililerince belirtilmiştir.
• Bulantı, kusma, ishal sonucunda potasyum kaybı ve dermatit gibi yan etkileri vardır.
Çörek otu
• Daha çok çörek, börek, pide yapımında lezzet vermek amacıyla kullanılan çörek otu Hipokrat ve Galen zamanından beri bilinmektedir. Enerji verici olarak ve karaciğer ve sindirim sistemi hastalıklarında kullanılmıştır.
• Antibakteriyal ve anti kanser etkileri belirsizdir, yapılan çalışmalar da fare modellerindedir. Üstelik bunlarda da etkinliği kanıtlanamamıştır.
• Tadı acı olduğundan yağı veya tohumlarının balla karıştırılarak yenmesi önerilir.
• İştah açıcı etkisi özellikle kemoterapi ve diğer nedenlere bağlı anorekside önemli olabilir.
Ekinezya
• Mor koni çiçeği olarak bilinen bu bitkinin ana vatanı Kuzey Amerika’dır. Genelde köklerinden elden edilen ekstre tablet veya kapsül formatında satılmaktadır. Avrupa’da ise oral sıvı formu daha yaygındır.
• Soğuk algınlığı ve gribe karşı özellikle kış aylarında immün stimulan olarak kullanılmaktadır.
• Kanser oluşumunu önlediğine dair delil yoktur.
• Etkinliği bilinmemektedir.
Isırgan otu
• Türkiye’de kanser hastaları samimi bir şekilde sorgulandığında ısırgan otu kullanmayan çok az hastanın olduğu görülür.
• Deneysel bir çalışmada ısırgan otu özellikle prostat kanseri hücre kültürlerinde tümörü önleyici etki yapmıştır. Ancak bu etki insanlarda kanıtlanmamıştır. Eğer bir fare değilseniz çok büyük bir etki beklemeyin.
• Fazla miktarlarda tüketilmesi özellikle kemoterapi ile birlikte bulantı ve kusmada artışa ve hatta karaciğer toksisitesine neden olmaktadır.
• Kullanım sonrası karaciğer koması vakaları bilinmektedir.
• Özellikle kemoterapi sırasında ısırgan otu alınmamalıdır.
Zakkum
• N Olander bitkisinin yapraklarından elde edilen bir sıcak su özütüdür.
• Anzirvel adlı özüt ABD’de faz 1 çalışmalar boyutunda toksisite nedeni ile yasaklanmıştır.
• Kardiak gliokozitler içeren bu özüt, dijitallerle (kalp yetmezliğinde kullanılan bir ilaç grubu) beraber alınırsa ölümcül olabilir.
• Yan etki olarak bulantı, kusma, karın ağrısı, morarma, kan basıncı düşüklüğü, yüksek ateş, anksiyete görülür. Hiperkalsemisi, hipokalemisi, bradikardik veya KKY olan hastalarda ölüme sebep olabilir. Kalsiyum düzeyi ile ilişkili sorunları olan miyelom hastalarında kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Hastaların herhangi bir nedenle bu ekstreyi kullanması mutlaka engellenmelidir.
Kaynak: Uzm.Dr. Emel Üçgül Çavuşoğlu / Bayındır Hastanesi Tıbbi Onkoloji Ünitesi