Mevcut Tedaviler

Bu tedaviler uzun yıllardan beri kullanılan klasik kemoterapi ilaçları ve steroid (kortizon) tedavisi yanında son yıllarda giderek popülaritesi artan ve sağ kalım sürelerini yaklaşık 2 katı kadar arttıran yeni ilaçlardan oluşur. Söz konusu popüler ilaçlardan en sık kullanılanların etken maddeleri Talidomid, Lenalidomid ve Bortezomib olarak sayılabilir. Hatta Bortezomib’in etki ettiği Proteozom denilen hücre bölümünü keşfeden Aaron Ciechanover  ve arkadaşları bu çalışmalarıyla 2004 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmışlardır.

Talidomid:  Ağız yoluyla verilir. Yeni tanı konan miyelom hastalarının tedavisinde
deksametazonla birlikte kullanılır.

Talidomid ile ortaya çıkabilecek yan etkiler; damarlarda pıhtı oluşumu (derin ven trombozu), kan hücre sayılarında azalma, kabızlık, kaslarda kramp, kronik halsizlik ve yorgunluk, uykusuzluk, kollarda veya bacaklarda şişme (ödem halleri) ve kas güçsüzlüğü durumları, çevresel sinirlerin tutulumu ile karakterize, ellerde ve ayaklarda uyuşma, yanma, batma gibi bulgularla seyreden periferal nöropati’dir. Talidomid anne karnındaki bebeğe zarar verdiği için, doğurganlık çağındaki kadınlar ve doğurganlık çağında eşleri olan erkekler, talidomid tedavisi söz konusu olduğunda, böyle bir tedavi sırasında ve tedaviye ara verildiği dönemlerde ve ayrıca tedavinin bitiminden sonra da belirli bir süre boyunca gebelikten korunma yöntemleri uygulamak zorundadır.

Bu ilacın neden olduğu yan etkilerin ortaya çıkmasını engellemek konusunda aşağıdaki önerilere uyulmasında fayda vardır.
·         İlaca 50 mg gibi düşük dozlarda başlanmalıdır.
·         Gece yatmadan önceki 1-2 saat içinde ilacın alınması yan etkilerin azaltılmasında önemlidir.
·         İlaç, hastanın durumu göz önüne alınarak, ancak genellikle hekim onayı ile haftada en çok 50 mg arttırılmalıdır.
·         İlaç kabızlık yaptığından kimi durumlarda ilaç ile birlikte hafif bir laksatifin başlanması düşünülebilir. Bu yumuşatıcı laktüloz içeren şuruplar veya Magnezyum Hidroksit olabilir ve hastanın durumuna göre doz ayarlanabilir.
·         Talidomid yan etkileri ile baş etmenin en etkin yolu belki de hastalara ilacın etkinliği ve hastalıklarının kontrol altına alınması konusundaki başarısının iyi anlatılmasıdır. Bu hasta uyumunu arttıracaktır. Yan etkileri ile baş etme sürecinde ilacın hastalığınızın tedavisinde ne kadar etkili bir ilaç olduğunu akıldan çıkartmayınız.
·         Yan etkiler konusunda hasta kadar hasta yakınlarının da bilgi sahibi olması önemlidir. .
·         Talidomidin asıl bilinen etkisi gebelik sırasında kullanıldığında ölümlere ve sakat doğumlara neden olmasıdır. İnsanlık bu bilgiyi çok acı deneyimler ile öğrenmiştir. Bu nedenle ilacın kullanımı sıkı kontrol altındadır. System for Thalidomide Education and Prescribing Information (STEPS®) ve Food and Drug Administration (FDA®) gibi kuruluşlar bu sıkı denetimin merkezindedir.
·         Talidomidin bu etkisi son adetten sonraki 34–50. günler arasında yani gebeliğin henüz çok başında iken ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle hastaların gebelikleri tedavi öncesi belirlenmelidir. STEPS®’in bu konuda son derece sıkı olan denetim mekanizmaları vardır.

Lenalidomid:  Talidomid’e benzer bir ilaçtır. Lenalidomid, daha önce en az bir tür tedavi yapılmış (Türkiye’de en az 2 kür tedavi almış) miyelom hastalarını tedavi etmek için deksametazonla birlikte kullanılır.

Lenalidomid ile ortaya çıkabilecek yan etkileri şöyle sıralayabiliriz: Damarlarda pıhtı oluşumu (derin ven trombozu), kan hücre sayılarında azalma (özellikle nötrofil ve trombosit sayılarında), kabızlık veya ishal, kaslarda kramp, kronik halsizlik ve yorgunluk, uykusuzluk, kollarda veya bacaklarda şişme (ödem halleri) ve kas güçsüzlüğü. Lenalidomidin anne karnındaki bebeğe zarar verip vermediği bilinmediğinden, kadınlar için bir gebelikten korunma programı uygulanması ve buna erkeklerin de uyması zorunludur. Ayrıca böbrek fonksiyonlarının kısıtlı olması durumunda da, doz ayarlaması yapılmalıdır.

İpuçları
·         İlacı akşamları alın.
·         Lif bakımından zengin gıdalarla beslenin ve bol sıvı tüketmeye özen gösterin. Gerekiyorsa kabızlığı önlemeye yönelik gıda destekleri de kullanabilirsiniz.
·         Karıncalanma ya da uyuşma hissediyorsanız, mutlaka doktorunuza danışın. İlaç dozunu düşürmenizi isteyebilir.