14 Ağustos 2021 – Güncelleme
Amerika Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi – CDC’nin onayından sonra Cuma öğleden sonra bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerin ekstra bir doz koronavirüs aşısı olmalarını onayladı. CDC yetkililerin belirttiğine göre bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerin üçüncü dozu olmak için doktor iznine ya da reçeteye ihtiyaçları yok. New York Times’a göre hastalar yalnızca uygunluklarını belirtmelidirler. Uzmanlar, Times’a hastaların daha önce oldukları aşıyı olmaya çalışmalarını, olmuyorsa diğer iki aşıdan birini olabileceklerini belirttiler. Güçlendirici dozu olduktan sonra bile hastalar maske takmaya devam etmeli, sosyal mesafeyi korumalı, kalabalıklardan ve iyi havalandırılmayan mekanlardan kaçınmalı.
13 Ağustos 2021 – Güncelleme
12 Ağustos Perşembe günü FDA bağışıklık sistemi baskılanmış hastaların Covid-19’a karşı korumalarını desteklemek için ekstra üçüncü doz aşı olmalarını onayladı. Bir CDC öneri komitesi bugün güçlendirici dozların nasıl yapılacağını görüşecek ve muhtemelen hastaların doktorlarıyla konuşmalarını önerecek.
12 Ağustos 2021
Covid 19 Delta varyantının ortaya çıkışı ile miyelom hastalarının kendilerini bu hastalıktan nasıl koruyabileceklerinin yöntemi değişti. Yüksek derecede bulaşıcı olan Delta varyantı aşılı olan kişileri de hasta edebilir. Moderna ve Pfizer aşılarının ağır hastalık gelişmesini engelleyebilecek olması iyi bir haberdir. Aşılar çalışıyor, hastaneye yatışı ve olası ölümleri engellemekte görevlerini yapıyorlar. Yeni veriler sağlıklı kalmanın en iyi yollarını bulmaya yardımcı oluyor.
Booster’ların (güçlendirici dozların) anahtar rolü
FDA’nın çok yakında (bugünlerde) bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere (ki bu tedavisi devam eden miyelom hastalarını da içerir) 3.doz aşı onayı vereceği yönündedir. Biliyoruz ki, kan kanseri iki doz aşı olmuş hastaların yalnızca yarısı yeterli bağışıklığı kazanmış olacaktır. NEJM dergisinde yeni yayınlanan bir makaleye göre nakil hastalarında yapılan bir deneyde (plaseboya karşılık üçüncü doz) üçüncü doz gerçekten Covid-19’a karşı antikorların etkisini artırmıştır. Kanada Toronto’dan araştırmacılar iyi bir antikor seviyesi yakalamak için üçüncü güçlendirici dozu önermektedir.
Sonuç olarak,
Miyelom hastalarının mümkün olan en kısa sürede üçüncü güçlendirici dozu almaları önerilmekte.
Bulaşıcı Delta Varyantına karşı geliştirilen stratejiler
İlk adım güçlendirici doz dahil olmak üzere aşılanmaktır. Ama maalesef iyi korunan, tam aşılanmış kişiler hâlâ Delta varyantı ile enfekte olabilir. Örneğin İzlanda’da 16 yaş üstü nüfusun %93’ü aşılanmıştır (%96 kadın, %90 erkek). Şu anda aşılanmış kişiler arasında Delta varyantı enfeksiyonu yükseliştedir (mevcut enfeksiyonların yaklaşık yüzde sekseni). Çok az hastaneye yatış ve hiç ölümün olmaması ise mükemmel bir haberdir. Kısaca, aşı muhtemel enfeksiyonu engellemiyor ancak ağır hastalanmayı ve hastaneye yatışı önlüyor. Bununla beraber enfekte olmanın komplikasyonları vardır. Kendiniz ve temasta bulunduğunuz kişilerin karantinaya girmesi, kronik-uzun dönem semptomlarının ortaya çıkma olasılığı sorun çıkarabilir. Açıkçası bu zaten yetersiz korumaya ve düşük antikor seviyesine sahip miyelom hastalarının bildiği bir endişedir.
Sonuç olarak,
Hastalanmaya karşı korunmak gerçekten önemlidir. O yüzden tekrar vurgulamama izin verin.
- Maske kullanın. Maksimum koruma için N95 ya da çift maske tercih edin.
- Özellikle kapalı, kalabalık mekanlardan kaçının.
- Aşısızlara ya da aşılanma durumundan emin olmadığınız kişilere karşı mutlaka maske takın.
Güvende olmak sürekli dikkatli olmayı gerektirir
Delta varyantının ortaya çıkışı ile Covid-19’un sadece önümüzdeki aylarda değil, önümüzdeki yıllarda da ortada olacağını anlamış bulunuyoruz. Toplu yayılışı ve ciddi tıbbi problemleri engellemek için aşılama çok önemli olacak. Yeni ortaya çıkan varyantları standart aşı ile engelleyebileceğimiz grip gibi bir virüs olacak. Herkesin sağlığı adına yeni önerileri ve yöntemleri almak için tıp dünyasına güvenmek gereklidir.
______________________________________________________________________________
Omicron varyantıyla ilgili yazının Farsça çevirisidir.
______________________________________________________________________________
تلاش در راستای شفاف¬سازی کووید-19 برای بیماران میلوما
پس از آشفتگی در سالهای 2020 و 2021، آن چه همگی در سال 2022 به آن نیاز داریم شفافیت در مورد آینده است. در شرایطی که امیکرون همچون آتش در حال گسترش است، حتی با وجود واکسن¬ها تا چه میزان امنیت داریم؟ آیا احتیاج است که ماسک¬هایمان را ارتقا دهیم (به KN95 یا مانند آن) و به ماسک¬های پارچه¬ای که دیگران می¬پوشند بیشتر توجه کنیم؟ آیا احتیاج است که آزمایش کووید-19 بدهیم و کدامیک را جدی بگیریم؟ آیا نیاز است که برای ادامۀ سال برنامه¬ریزی کنیم به امید آنکه اوضاع بهتر شود؟ این سوالات و بسیاری دیگر به ذهن خطور می¬کنند و سبب اضطراب و تردیدی می¬شوند که بسیاری از افراد جامعه تجربه می¬کنند.
قطعاً امیکرون یک نوع جدید است
نوع امیکرون قطعاً متفاوت است. امیکرون به شدت عفونی/قابل انتقال است، اما الگوی آن در بیماران با نوع دلتا تا حدی متفاوت است:
• انتقال عفونت حتی هنگامی که افراد علائم ندارند و آزمایش PCR و/یا آزمایش سریع آنتی¬ژن منفی است، رخ می-دهد. وقت گذراندن با کسی که با ویروس مواجهه داشته است می¬تواند خطر آفرین باشد. متاسفانه، برای جلوگیری از انتقال عفونت باید ماسک بزنیم. در آسیا رفتاری سنتی است که: هرگاه عفونتی در جامعه گسترش می¬یابد، ماسک بزن.
• خبر خوب آن است که نوع امیکرون گلو و مجاری برونشیال را درگیر می¬کند و نه ریه¬ها را. این بدان معنا است که پنومونی شدید نادر است و احتیاجی به ونتیلاتور نیست. اکسیژن با جریان بالا از طریق بینی کافی است. متاسفانه، عفونت برونشیال در کودکان به علت کوچک بودن مجاری برونشیال خطرناک¬تر است و در صورت ملتهب شدن به راحتی ممکن است مسدود شوند.
• خبر مهم آن است که در زمان شیوع زیاد کووید-19 در جامعه، ماسک¬های با کیفیت بالا بهترین ابزار برای جلوگیری زودهنگام در برابر شیوع عفونت است. ماسک¬ها باید در محیط بسته یا باز به خصوص در فضاهای شلوغ و شرایطی که مواجهه با ویروس ناخواسته یا محتمل است، استفاده شوند.
ارزش واکسیناسیون و دوزهای تقویت¬کننده
هر روز اطلاعات شفاف¬تر می¬شود. واکسیناسیون و دوزهای تقویت-کننده از بستری و بیماری شدید جلوگیری می¬کنند. کسانی که کارشان به بستری در ICU می¬رسد تقریباً همگی واکسن نزده¬اند.
برای بیماران میلومایی، نگرانی در مورد بیماران با درمان فعال، به خصوص درمان¬های آنتی¬بادی ضد-BCMA و ضد-CD38 بیشتر است. به خصوص با این درمان¬ها، پاسخ¬ آنتی¬بادی¬ها علی-رغم دوزهای تقویت¬کننده، اندک باقی می¬ماند.
نکات کلیدی:
1. برای تداوم پاسخ مناسب، درمان مورد نیاز را ادامه دهید.
2. مشخص نیست که اصلاح درمان تا چه حد پاسخ آنتی¬بادی¬ها را ارتقا می¬دهد، اما می¬توانید در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
3. خبر خوب درمان¬ با آنتی¬بادی است که آنتی¬بادی¬های کووید-19 مورد نیاز برای بیماران با میزان اندک را فراهم می-کند. محصول جدید Evusheld (از طریق تزریق داخل عضلانی دریافت می¬شود)، بسیار امیددهنده است و می¬تواند هرچه زودتر به منظور دستیابی به ایمنی شش ماهه بررسی شود (وبلاگ هفته گذشته را ببینید). محصول داخل وریدی Regeneron نیز گزینۀ دیگری است.
4. تا کنون امیدوارکننده¬ترین بازخورد، در این همه¬گیری کرونا، آن است که اگر چه عفونت خفیف کووید-19 در بیماران میلوما دیده می¬شود، اما عفونت شدید در این بیماران نادر است (بنده شخصاً اطلاعی در این باره ندارم). برخی در لس¬آنجلس می¬گویند، وقت آن رسیده که به زندگی با کووید-19 عادت کنیم.
راه¬حل¬های کاربردی برای سوالات کلیدی
با این پس¬زمینه، کمک¬کننده¬ترین کار آن است که برای شایع-ترین نگرانی¬های بیماران میلومایی راه¬حل¬هایی پیشنهاد دهیم:
1. آیا باید دوز تقویت¬کننده را دریافت کنم؟
بله!
شما می¬توانید پنج ماه پس از دریافت دوز دوم Pfizer یا Moderna سری اولیه، دوز تقویت¬کننده دریافت کنید. به دلیل تاییدیه ترکیب و سازگاری، دوزهای تقویت¬کنندۀ Pfizer و Moderna را می¬توان به افرادی که واکسن J&J را دو ماه پس از دوز واحد واکسن اولیه دریافت کرده¬اند نیز تزریق کرد.
دوز تقویت¬کنندۀ اضافی (یا دومین) نیز می¬تواند برای افراد واجد شرایط از نظر زمان¬بندی در نظر گرفته شود.
2. آیا باید آزمایش کووید-19 بدهم؟
اکثر بیماران برای بستری شدن در کلینیک¬ها یا بیمارستان میلوما آزمایش می¬شوند. غربالگری دوره¬ای انجام خواهد شد. همان¬طور که قبلاً گفته شد، هیچ آزمایشی 100 درصد دقیق نیست. آزمایشات متوالی برای اطمینان از نتایج مثبت و منفی توصیه می¬شود.
برای آزمایش سریع آنتی¬ژن (خانه) Abbott، مطالعۀ اخیر نتایج مثبت کاذب با کیت¬های آزمایشی متعدد را نشان داد. در آغاز عفونت، آزمایشات آنتی¬ژن می¬توانند منفی باشند.
برای آزمایش PCR با حساسیت بالا (معمولاً از طریق بینی)، دو اشکال وجود دارد:
1. به دلیل آزمایش زودهنگام یا عفونت گلو به وسیلۀ امیکرون، منفی است.
2. مثبت ماندن آزمایش به دلیل ذرات کوچک باقی¬ماندۀ کووید-19 حتی پس از برطرف شدن عفونت فعال و عفونی نبودن بیمار.
نکات نهایی در مورد آزمایشات
اگر سوال مهمی برایتان ایجاد شده است، مانند بروز علائم، حتماً آزمایش بدهید تا بدانید عفونت کووید-19 دارید یا خیر. مداخلۀ زودهنگام در بیماران میلومایی اهمیت دارد.
برای برگزاری گردهمایی/ملاقات یا موقعیت¬های کاری، حتماً تست بدهید تا وضعیت مهمانان یا دیگر کارکنان مشخص شود. استفاده از پروتکل تاییدی نیز می¬تواند برای تصدیق مواجهه/مسافرت و… و تماس احتمالی مفید باشد.
• از نتایج کاذب احتمالی آگاه باشید و در تمامی موقعیت-های پر خطر ماسک بزنید.
• از میزان عفونت در جامعه آگاه باشید. اگر میزان عفونت بالا است، واضح است که باید بیشتر احتیاط کرد.
• از آزمایشات فاضلاب در بسیاری از شهرها و مناطق آگاهی داشته باشید.
سه¬شنبه، سازمان منابع آبی ماساچوست (قرارداد با شرکت Biobot) در منطقۀ بوستون اعلام کرد که میزان امیکرون به صورت چشمگیری از 10،000 نسخه RNA (ویروس) به 6،000 نسخه در میلی¬لیتر کاهش پیدا کرده است. متخصصان به این اطلاعات برای پیگیری روند عفونت اعتماد می¬کنند – در این نمونه کاهش همه-گیری امیکرن که خبر بسیار خوبی است. در آغاز همه¬گیری امیکرون، اطلاعات فاضلابی کالیفرنیا نشان داد که چگونه عفونت حتی در اوایل دسامبر گسترش یافته بود. منتظر اطلاعات تکمیلی هستیم.
انتظار مشاهدۀ اطلاعات فاضلابی بیشتر برای ارزیابی روند شیوع و میزان امنیت در جامعه شما مورد بحث است که می¬تواند راهنمایی برای زدن ماسک و مراقبت بیشتر با آزمایشات باشد یا خیر.
این نکته جالب را هم بدانید: برنامه¬های آزمایشی استفاده از بویایی سگ¬ها برای کووید-19 برای ارزیابی توسعۀ برنامه استفاده از بویایی سگ¬ها در دست بررسی است.
3. آیا نیاز است که روند درمانم را برای اثربخشی بیشتر واکسن اصلاح کنم؟
• هم¬اکنون، به دلیل آنکه برای سوالات اساسی پاسخی نداریم، پاسخ به این پرسش دشوار است: آیا اصلاحات سبب ارتقای پاسخ آنتی¬بادی¬ها پس از واکسیناسیون یا دوزهای تقویت¬کننده می¬شود؟
• اما، مسلماً می¬دانیم که دوزهای تقویت¬کننده به همۀ بیماران کمک می¬کند.
• زمانبندی واکسیناسیون برای پرهیز از دوز درمانی اخیر، در زمان ممکن ایده مناسبی است. همیشه به خاطر داشته باشید که اولویت اول دستیابی به یا حفظ پاسخ درمانی است.
• اخیراً امکان¬پذیر بودن Evusheld، گزینۀ جدید کمک¬کننده¬ای است. این شیوۀ درمانی تزریق آنتی¬بادی به صورت داخل عضلانی، آنتی¬بادی¬های ضد کووید-19 مورد نیاز که برای افراد با سطح ایمنی فعال پایین بسیار مهم است را فراهم می¬کند. گزینۀ دیگر Regeneron antibody cocktail است که به صورت داخل وریدی تجویز می¬شود. همچنین بسیار کمک¬کننده است و به نظر می¬رسد در برابر نوع امیکرون کمتر موثر باشد.
• لطفاً با پزشک خود در مورد بهترین گزینه¬های درمانی برای شرایط خاص خود گفت و گو کنید.
4. آیا باید هم¬اکنون ASCT (یا برداشت) را به تاخیر بیاندازم؟
در همه¬گیری امیکرون انبوه کنونی، ظرفیت بیمارستان¬ها پر شده است. اکنون زمان خوبی برای بیماران میلومایی نیست که در بیمارستان باشند. مزایا و معایب تاخیر پیوند سلول بنیادی خود را به زمانی مناسب¬تر با پزشک خود در میان بگذارید.
• واکسن و دوز تقویتی را بزنید.
• در همۀ شرایط پر خطر ماسک بزنید.
بهترین ماسک موجود مانند ماسک N95 یا KN95 را بزنید. مطالعۀ اخیر نشان داد که این ماسک¬ها سبب مراقبت طولانی¬مدت در ملاقات¬ها یا گردهمایی¬ها نسبت به ماسک¬های پارچه¬ای، باندانا یا حتی ماسک¬های جراحی می¬شود. در شرایط کنونی ماسک-های N95 و KN95 به شدت توصیه می¬شوند و قصد فراهم کردن گستردۀ آن برای عموم را دارند!
• به نوع ماسکی که دیگران می¬زنند توجه کنید. عدم زدن ماسک مناسب شما را در معرض خطر قرار می¬دهد.
• از روش تاییدی ساده برای ارزیابی همه ارتباطات خود استفاده کنید (کجا بوده¬اند / با چه کسانی در ارتباط بوده¬اند و …). راهکاری ساده: آیا احتمال آن وجود دارد که حامل عفونت بدون علامت باشند و برای شما خطرآفرین باشند؟ به این مسئله اذعان داشته باشید: سلامتی شما مهم است!
5. آیا در شرایط کنونی بیمار میلومایی می¬تواند در امنیت کامل باشد؟
بله، با اندکی پیشگیری¬های ساده.
• واکسن و دوزهای تقویتی را بزنید!
• در همۀ شرایط پرخطر ماسک بزنید.
• به نوع ماسکی که دیگران می¬زنند توجه کنید. زدن ماسک نامناسب می¬تواند برای شما خطرآفرین باشد.
• از روش تاییدی ساده برای ارزیابی همه ارتباطات خود استفاده کنید (کجا بوده¬اند / با چه کسانی در ارتباط بوده¬اند و …). راهکاری ساده: آیا احتمال آن وجود دارد که حامل عفونت بدون علامت باشند و برای شما خطرآفرین باشند؟ به این مسئله اذعان داشته باشید: سلامتی شما مهم است!
نکات کلی نهایی
این پرسش و پاسخ¬ها تنها فقط بخشی از سوالاتی هستند که به طور روزمره مطرح می¬شوند. در نظر دارم که برای پوشش این سوالات و دیگر سوالات ممکن ویدویی تهیه کنم (و امکان این کار در هفته¬های آتی فراهم خواهد شد). در ضمن، به امید آنکه همه¬گیری امیکرون همان¬گونه که خیلی زود شروع شد، به زودی به پایان برسد، تلاش کنید تا در امان بمانید و به آن امید که با رسیدن بهار، بتوانیم راحت¬تر به زندگی خود ادامه دهیم.
ترجمه: سناره حسنعلی